Wetsvoorstel Uitfasering pensioen in eigen beheer (PEB) aangenomen door Eerste Kamer
De Eerste Kamer heeft op 7 maart jl. het wetsvoorstel Uitfasering pensioen in eigen beheer en de novelle (het wijzigingsvoorstel) aangenomen. De mogelijkheid van opbouw van pensioen in eigen beheer voor de directeur-grootaandeelhouder (dga) wordt met dit wetsvoorstel per 1 juli 2017 afgeschaft. Dga’s die momenteel nog pensioen in eigen beheer opbouwen moeten voor die datum actie ondernemen om de verdere pensioenopbouw te beëindigen. Er komt een tijdelijke maatregel om het reeds opgebouwde pensioen in eigen beheer fiscaal gefaciliteerd af te kopen.
Wat zijn de opties:
Na invoering kan de dga kiezen tussen:
1. Bevriezen
2. Omzetten in een oudedagsverplichting (ODV)*
3. Afkopen*
*) De laatste twee keuzes volgen op het afstempelen van het pensioen in eigen beheer tot de fiscale waarde.
Welke keuze de dga ook maakt, in alle gevallen zal het pensioeninkomen lager uitvallen dan hij/zij in eerste instantie heeft beoogd. Daarnaast is de toestemming van de (ex-)partner nodig voor het afkopen dan wel omzetten van het pensioen en het vervallen van diens recht op partnerpensioen.
1ste keuze: Bevriezen
Indien geen gebruik wordt gemaakt van de faciliteiten, blijft de huidige regelgeving vennootschapsbelasting en loon- en inkomstenbelasting van kracht (met alle voordelen en nadelen van dien). Het is dan met ingang van 1 juli niet meer mogelijk om het pensioen verder op te bouwen. Wel moet de pensioenverplichting actuarieel worden opgerent en als een indexatieverplichting in de pensioenovereenkomst is opgenomen, moet die ook worden uitgevoerd. Het is in deze variant niet mogelijk om de pensioenaanspraak af te stempelen tot de fiscale waarde.
2de keuze: Omzetten in een oudedagsverplichting (ODV)
Een alternatief is afstempelen van de hoge commerciële waarde tot de lagere fiscale waarde in combinatie met omzetten in een ODV. Aanvullend opbouwen in de ODV is niet mogelijk; de ODV moet wel verplicht worden opgerent met het gemiddelde U-rendement (rente vastgesteld door het Verbond van Verzekeraars), ook in de uitkeringsfase. Het geld blijft in de onderneming en de DGA behoudt een reservering voor de oude dag.
3de keuze: Afkoop
De commerciële waarde van het “eigenbeheerpensioen” kan fiscaal geruisloos worden afgestempeld naar de fiscale waarde. Vervolgens kan de DGA de pensioenaanspraak in 2017 (vanaf 1 april ), 2018 of 2019 afkopen tegen de fiscale waarde. Deze afkoopmogelijkheid geldt zowel voor ingegane als nog niet ingegane pensioenen.
Op de grondslag (de fiscale waarde per ultimo van het boekjaar dat eindigt in 2015 of de lagere waarde per afkoopdatum) wordt een korting verleend (van 34,5% in 2017, 25% in 2018 en 19,5% in 2019). Gerekend vanuit het hoogste inkomstenbelastingtarief (52%) betekent dit een belastingtarief van circa 34% in 2017, 39% in 2018 en 42% in 2019.
De afkoopsom kan bijvoorbeeld naar privé worden gehaald, worden gebruikt om een rekening-courantschuld af te lossen, als kapitaal in de onderneming worden gelaten, worden benut om een andere oudedagsvoorziening te financieren of de partner te compenseren. Uiteraard is het in deze variant essentieel dat in elk geval de loonheffingen kunnen worden betaald.
Voorwaarden
Voor het stopzetten van verdere opbouw is de toestemming van de partner strikt genomen niet nodig. Voor het afkopen en omzetten in een ODV wel. De DGA moet binnen een maand na afstempeling en afkoop/omzetting de Belastingdienst hebben ingelicht. Dit kan via een formulier dat is te downloaden van de website van de Belastingdienst. De partner moet meetekenen als bewijs van zijn instemming. Voor het terughalen van een bij de verzekeringsmaatschappij opgebouwd pensioen moet het verzoek voor 1 juli 2017 bij de verzekeringsmaatschappij zijn binnengekomen (voor dekkingspolissen waarbij de bv de begunstigde is gelden andere regels).
Toestemming van de (ex-)partner
Met de fiscaal gefaciliteerde mogelijkheden van het fiscaal geruisloos afstempelen van de pensioenaanspraak, gevolgd door een afkoop of het omzetten in een oudedagsverplichting, kunnen ook de (afgeleide) pensioenrechten van de (ex)partner van de DGA worden verlaagd. Het wetsvoorstel voorziet in de voorwaarde dat die (ex)partner uitdrukkelijk moet instemmen met de door de DGA beoogde beëindiging van het PEB. Met deze voorwaarde worden primair de rechten van de (ex)partner beschermd terwijl tegelijkertijd wordt zeker gesteld dat de (ex)partner zich bewust is van de gevolgen van het afstempelen van de pensioenaanspraak, gevolgd door een afkoop of een omzetting in een oudedagsverplichting.
Ook zal daarbij in voorkomend geval een passende compensatie moeten worden aangeboden door de DGA. Want zolang er geen instemming is bereikt met de (ex-)partner blijft weliswaar de huidige regelgeving gelden, maar wordt er in de BV geen pensioen meer opgebouwd en kan er ook geen beroep gedaan worden op het overgangsrecht.